Công nghệ đạt đến mục tiêu toàn cầu nhanh như thế nào?

   Trở lại năm 2015, toàn bộ 192 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đã cùng nhau cam kết giải quyết 17 mục tiêu toàn cầu đầy tham vọng – Các mục tiêu Phát triển bền vững – vào năm 2030. Trong khi tham vọng và động lực để giải quyết các mục tiêu đã tăng lên, vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Vấn đề thực sự nằm ở việc không dễ dàng hoàn thành được tiến trình, bao gồm các vấn đề mang tính chất toàn cầu phức tạp như biến đổi khí hậu, mai một đa dạng sinh học, và thành thực mà nói, chúng ta không còn nhiều thời gian.

   Chúng ta sẽ sớm bước vào một "thập kỷ của hành động", từ năm 2020 đến năm 2030, nơi những tham vọng và kế hoạch phải biến thành hiện thực. Các chính sách truyền thống và các phản hồi từ thị trường đơn giản không thể giúp chúng ta nhanh đi đến đích được, đặc biệt tại thời điểm mà sự phân chia trong xã hội ngày càng tăng. Chỉ cần nhìn vào khí hậu thôi: đã 4 năm kể từ Hiệp định Paris toàn cầu, nhưng các cam kết đó vẫn đưa chúng ta đến thế giới nguy hiểm hơn với sự nóng lên thêm 3oC toàn cầu cuối thế kỷ này. Bắt đầu với “mạng lưới kinh tế không chất thải” mà các chính phủ trên thế giới đã cùng tham gia sẽ yêu cầu chuyển đổi căn bản mọi lĩnh vực của kinh tế. Công nghiệp nặng, các mạng lưới năng lượng, giao thông, thực phẩm và nông nghiệp, các tòa nhà và thành phố, sản xuất và tiêu thụ sẽ cần phải trải qua quá trình khử cacbon nhanh chóng.

   Những thay đổi cải biên và những đổi mới đột phá trên mọi lĩnh vực của nền kinh tế là thực sự cần thiết . Nhưng đây cũng là điều mà con người chúng ta làm tốt và đã làm nhiều lần trước đây.

   Chúng ta đang ở giữa cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4IR – 4th Industry Revolution), một kỷ nguyên toàn cầu đặc trưng bởi những tiến bộ công nghệ mới nhanh chóng và kết nối toàn cầu. Trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence ) hiện nay định hình một phần của cuộc sống hàng ngày của chúng ta – tối ưu hóa và tùy chỉnh những gì chúng ta thấy, lựa chọn và học hỏi. Các cảm biến phổ biến đang thu thập nhiều dữ liệu hơn bao giờ hết, với các thiết bị được kết nối giúp đơn giản hóa cuộc sống của chúng ta.

   Các phương tiện giao thông tự động, giao hàng không người lái và, chẳng mấy chốc, vận chuyển bằng máy bay không người lái sẽ được thiết lập để chuyển đổi tính lưu động toàn cầu. Thậm chí những buổi hướng dẫn thực hành phẫu thuật thực tế, in 3D lên các bộ phận cơ thể và gian lận sinh học giá rẻ đang ở đây hoặc đang phát triển. Với khả năng sẵn sàng truy cập vào điện toán mạnh mẽ và đột phá trong các kỹ thuật AI, giờ đây máy tính có thể bắt chước cách mọi người học, nhìn, nghe và hiểu, làm cho thời đại kỹ thuật số ngày nay cũng là một thời đại khám phá và đổi mới chưa từng có. 

   Các công nghệ mới đang nhanh chóng thay đổi tất cả các khía cạnh của xã hội, các ngành và thị trường của chúng ta. Chúng ta đang được hướng dẫn lập kế hoạch cho những điều bất ngờ, khi sự đột phá trở thành chuẩn mực mới. Tuổi thọ của một công ty trong Fortune 500 sẽ giảm từ 75 năm xuống còn 15.

   Ước tính 70% các giá trị mới được tạo ra trong nền kinh tế trong thập kỷ tới sẽ dựa trên các nền tảng được kích hoạt kỹ thuật số - và các nhà đổi mới hàng đầu đang tưởng tượng lại cách chúng ta đổi mới, sáng tạo, phân phối và nắm bắt giá trị trong các hệ thống mới đang nổi lên. Chỉ tính riêng AI, ước tính tại PwC là AI có thể tăng GDP toàn cầu thêm 15,7 nghìn tỷ USD vào năm 2030.

   Công nghệ không phải là viên đạn bạc, nhưng nó có tiềm năng đáng kinh ngạc để biến đổi các ngành trên toàn cầu một các nhanh chóng: tăng năng suất của các hệ thống nhưng vẫn giảm lượng khí thải và chất thải; để cho phép chúng tôi giám sát và quản lý bề mặt và tài nguyên của Trái Đất với tốc độ và quy mô mà chúng tôi không thể mơ ước trước đây; để thu thập và khai thác lượng dữ liệu khổng lồ; và tạo ra những tiến bộ đột phá trong các lĩnh vực như y tế, nông nghiệp, năng lượng, giáo dục và di động.

   Chúng tôi đã thấy cách tính toán tăng cường AI có thể giúp các bác sĩ giảm các sai lầm trong y tế, nông dân cải thiện năng suất và giảm thiểu nguồn đầu vào, giáo viên có thể tùy chỉnh và truyền bá giáo dục, và các nhà nghiên cứu có thể mở khóa các giải pháp cho mô hình khí hậu và thời tiết, hoặc tạo ra vật liệu tiên tiến cho nhiên liệu sạch.

   Với tất cả những tiềm năng cung cấp công nghệ như vậy, nó cũng có thể gây nhiều căng thẳng hơn cho xã hội của chúng ta. Mỗi ngày, có thêm nhiều câu hỏi với các tiêu đề truyền thông về rủi ro đời tư, tội phạm và an ninh, sức mạnh thị trường ngày càng tăng của các đại gia công nghệ, rủi ro đối với dân chủ và nhân quyền do lạm dụng công nghệ và tác động tiềm tàng của tự động hóa đối với việc làm và sự bất bình đẳng. Có một điều chắc chắn: chính phủ và doanh nghiệp cần hợp tác để đảm bảo rằng công nghệ được quản lý tích cực để phù hợp với nhu cầu xã hội và giải quyết các mục tiêu cấp bách nhất - SDGs của chúng tôi (Sustainable Development Goals).

   Trên toàn ngành chăm sóc sức khỏe, ví dụ, đã có 145 tỷ đô la đầu tư vào các công ty khởi nghiệp chăm sóc sức khỏe kể từ năm 2010. Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực cần tập trung và nhanh chóng chú ý nếu chúng ta tiến gần đến việc đạt được SDG3 về sức khỏe và phúc lợi. Trong cả ngành nông nghiệp tích hợp công nghệ, trong khi các công nghệ mới cho thấy nhiều hứa hẹn để cải thiện hệ thống thực phẩm của chúng tôi và giải quyết nạn đói, thì chỉ có 14 tỷ đô la đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ trong cùng một khung thời gian.

   Các tác động tiềm tàng đe dọa đến nền kinh tế và xã hội cũng đáng kể. Theo một nghiên cứu gần đây của Microsoft và PwC UK đã chứng minh, sử dụng các ứng dụng AI hiện có trong nông nghiệp, năng lượng, giao thông và nước có thể giúp tăng 4% GDP toàn cầu vào năm 2030, đồng thời giảm 4% lượng khí thải nhà kính toàn cầu – tương đương với dự án khí thải hàng năm vào năm 2030 ở cả Australia, Canada và Nhật Bản.

   Khoảng 45% trường hợp trẻ em dưới 5 tuổi tử vong có liên quan đến tình trạng thiếu dinh dưỡng và thách thức xóa đói chỉ được đặt ra để phát triển. Tổ chức Nông nghiệp và Thực phẩm Liên Hợp Quốc (FAO) dự báo rằng sản xuất nông nghiệp cần ít nhất gấp đôi vào năm 2050 để ngăn chặn tình trạng thiếu lương thực hàng loạt.

   AI, cảm biến, robot và sinh học tổng hợp nói riêng đang thể hiện lời hứa tuyệt vời để cải thiện năng suất và khả năng phục hồi của cây trồng, và tối ưu hóa khả năng phân phối thực phẩm. Ví dụ, Nrgene (một công ty nghiên cứu gene cung cấp các giải pháp tối ưu các công ty chăn nuôi hàng đầu) đang sử dụng máy học và giải trình tự gen để xác định và sắp xếp các cấu hình gen tối ưu dựa trên hiệu suất của cây trồng, trong khi Phytech (một công ty phát triển các ứng dụng thực hành dựa trên thực vật) đang tối ưu hóa sản xuất cây trồng với “Plant Internet of Things” (Trồng cây tự động hoàn toàn) của họ, gửi thông tin chi tiết và cảnh báo đến điện thoại thông minh của người dân.

   Thịt tạo ra từ phòng thí nghiệm, protein từ côn trùng và vi sinh vật cũng đang tìm một vị trí vững chắc trong thị trường thực phẩm để giúp giải quyết nhu cầu protein. Công ty Beyond Meat có trụ sở tại Hoa Kỳ, ví dụ, sản xuất thịt thuần chay từ dẫn xuất protein đậu trích lý, lan truyền vào năm 2019 và đã được định giá khoảng 3,8 tỷ đô la.
 

 

   Những tiến bộ trong công nghệ, bao gồm AI, blockchain (chuỗi các khối), cảm biến và công nghệ sinh học, có thể thúc đẩy y học của con người cùng với thông tin, dịch vụ và quyền truy cập. Khoảng 18.000 công ty khởi nghiệp chăm sóc sức khỏe đã thu hút được 145 tỷ đô la đầu tư kể từ năm 2010, ngoài việc trở thành lĩnh vực trọng tâm chính cho các công ty công nghệ lớn nhất, bao gồm các công ty như Alphabet, IBM, Amazon, Apple và Alibaba.

   Những bước tiến lớn đã được thực hiện trong các hệ thống AI để chẩn đoán sớm hơn và hiệu suất cao hơn để phát hiện bệnh, từ ung thư đến chấn thương não hoặc bệnh tim và các thiết bị đeo được hỗ trợ AI có thể phát hiện những người có dấu hiệu sớm của bệnh như tiểu đường. Ví dụ, Longenesis (Longenesis là sự hợp nhất cuối cùng của chuối các khối tuyệt diệu của Bitfury và AI độc quyền từ Insilico Medicine) sử dụng AI và nền tảng dựa trên blockchain để vượt qua các thách thức trong việc lưu trữ dữ liệu sức khỏe trên khắp châu Phi. Bệnh nhân có thể theo dõi sức khỏe của họ trên một ứng dụng cũng cung cấp cho họ cơ hội kiếm tiền từ dữ liệu đó bằng tiền điện tử.
 

 

   Có gần 800 triệu người không được sử dụng điện và giá cả hợp lý. Những tiến bộ nhanh chóng về AI, blockchain, vật liệu tiên tiến cho các tấm pin mặt trời và công nghệ pin (cụ thể là pin lithium-ion) có nghĩa là lưới điện năng lượng tái tạo hiện có tiềm năng trở thành giải pháp rẻ nhất để kết nối 290 triệu người với năng lượng.

   Các công nghệ mới nổi có tiềm năng rất lớn để tăng tốc điện khí hóa, đặc biệt là ở các khu vực có ít lưới điện tập trung hơn, bao gồm cả Châu Phi. Powergen, ví dụ, đã lắp đặt các dự án lưới điện năng lượng mặt trời với bộ lưu trữ pin trên khắp Kenya và Zambia, cung cấp điện cho các khu vực nông thôn với mức giá tương đương với chi phí hiện tại cho dầu hỏa.

    Nhìn rộng hơn, các công nghệ AI, blockchain và IoT có khả năng cho phép tỷ lệ năng lượng tái tạo lớn hơn nhiều trên lưới điện tập trung cũng như tối ưu hóa các hệ thống năng lượng phi tập trung trên toàn thế giới. AI và IoT kết hợp có thể cung cấp giám sát thông minh và quản lý tích cực hệ thống năng lượng, ví dụ, tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng bằng cách tự động đáp ứng giá cả với các tín hiệu thị trường; hoặc điều phối hoạt động của một cụm các mạng năng lượng phi tập trung để cải thiện hiệu quả hoạt động và giảm chất thải.

   Những giải pháp này sẽ cải thiện hiệu quả, mang lại các lựa chọn năng lượng sạch hơn cho thị trường toàn cầu và giảm chi phí. Các giải pháp blockchain cũng có thể được phân lớp thành các giải pháp phi tập trung để cung cấp nền tảng cho giao dịch năng lượng ngang hàng, như LO3 và các giải pháp microgrid của nó.

   Chỉ còn một thập kỷ để giải quyết các SDG, kinh doanh như thường lệ không phải là một lựa chọn. Chúng ta có thể đang ở thời kỳ đầu của kỷ nguyên số, nhưng chúng ta đang đứng trước một thời điểm quan trọng để đưa ra quyết định và đưa ra một kiến trúc chính sách và quản trị với những tác động sâu sắc và lâu dài đến xã hội. Hợp tác và phối hợp quốc tế và giữa các nhóm nhiều bên liên quan sẽ rất quan trọng.

   Kịch bản tích cực về một tương lai bền vững được hỗ trợ bởi công nghệ cho tất cả sẽ không xuất hiện vô cớ. Sẽ có sự đánh đổi và thách thức, cũng như cơ hội. Một số yếu tố cần kết hợp với nhau trong phạm vi quyền hạn để các công nghệ này trở nên phổ biến – khuôn khổ đạo đức mạnh mẽ đến sự phát triển của pháp luật, tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo cho kỹ năng mới và thậm chí cải cách thị trường lao động.

   Các công ty công nghệ, chính phủ, ngành công nghiệp, xã hội dân sự và các nhà nghiên cứu đều phải tham gia vào việc mở khóa tiềm năng của các công nghệ này cho SDGs. Chúng ta cần phải vượt ra ngoài việc ăn mừng các trường hợp sử dụng, đầu tư tiền bạc, thời gian và chuyên môn vào chương trình nghị sự này, và tìm ra cách làm việc mới và đổi mới để mở khóa và mở rộng quy mô.