Rong biển là một sản phẩm quý giá đối với 25000 nông dân Zanzibari, những người đang phụ thuộc vào nó, 80% trong số họ đều là phụ nữ. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu làm gia tăng nhiệt độ toàn cầu, gây ra những thiệt hại đến đại dương của chúng ta. Nước ấm hơn là biểu hiện của một mối đe dọa thực sự đối với ngành sản xuất rong biển, nó làm ức chế sự phát triển của rong biển và làm cho chúng nhạy cảm với vi khuẩn hơn. Rong biển mà những người phụ nữ nôn dân này thu thập để xuất khẩu là chủ yếu, nay đã không còn dồi dào như trước nữa.
Lựa chọn duy nhất đó là mạo hiểm chuyển đến vùng nước lạnh và sâu hơn, thế nhưng, rong biển ở khu vực này có thể bị tổn thương do dòng nước siết mạnh và hầu hết nông dân không thể bơi. Đó không phải là trở ngại duy nhất: giá rong biển toàn cầu giảm mạnh, người nông dân phải làm việc 6 giờ một ngày để kiếm được 1000 Tanzanian shillings - 0,44 USD - cho hai kg mà rong biển thường thu được.
Trước những khó khăn này, FAO đã đem đến cho họ một sinh kế mới và hướng dẫn những người phụ nữ đã có kỹ năng làm việc ở biển để nuôi hải sâm.
Hải sâm: cao lương mỹ vị đem lại nhiều lợi ích
Hải sâm cát (hay hải sâm trắng) có thể không đẹp, nhưng chúng đem lại giá trị vô cùng cao. Tùy thuộc vào chất lượng, chúng có thể giúp người nông dân kiếm được tới 100 USD/kg sấy khô. Với tình trạng ô nhiễm ngày càng gia tăng ở vùng nước nông Đông Á, hải sâm địa phương đang giảm dần dẫn đến tình trạng nhu cầu tăng ở khu vực này. Do đó, Trung Quốc đang tìm cách nhập khẩu món ăn bổ dưỡng cao quý này.
Hải sâm cũng có giá trị cao ở nhiều khía cạnh khác nữa. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng chúng có chứa các hợp chất có hoạt tính sinh học có thể được sử dụng cho mục đích y học. Ngoài ra, hải sâm cũng là trung tâm của việc nghiên cứu cách hệ sinh vật tiêu hóa của sinh vật biển thúc đẩy tái tạo tế bào ruột và có lợi cho hệ thống miễn dịch. Microbiome được tạo thành từ các vi sinh vật bao gồm vi khuẩn, virus và nấm đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho đường ruột khỏe mạnh.
Những sinh vật nhỏ này cũng có lợi ích cho môi trường. Nếu được nuôi bền vững, chúng sẽ thúc đẩy đa dạng sinh học trong khu vực, chúng ăn xác những sinh vật đã chết và đã bị loại bỏ dưới đáy đại dương rồi bài tiết, đó là một quá trình quan trọng đối với sức khỏe của thảm cỏ biển và rạn san hô. Một điều hết sức quan trọng đối với du lịch sinh thái.
Tính đa năng và không cần bảo quản cầu kỳ
Những người nông dân sẽ thu thập những con hải sâm mới lớn và quây chúng lại để bảo vệ cho đến khi chúng đủ lớn để thu thập. Điều làm cho việc nuôi những sinh vật này trở nên linh hoạt là mức độ cần bảo vệ của chúng tương đối thấp, miễn là độ sâu và vị trí phù hợp, được an toàn và tránh xa những kẻ săn mồi.
Để giúp các cộng đồng địa phương tận dụng cơ hội này, FAO đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và một khóa đào tạo về nuôi trồng thủy sản và công nghệ trồng trọt thông qua trại giống biển Zanzibar. Trong ba ngày, 60 nông dân trồng rong biển, chủ yếu là phụ nữ có kiến thức sâu rộng về sinh vật biển và quen thuộc với công việc ở đại dương, đã tham gia khóa đào tạo FAO tại một vịnh trên bờ biển phía đông Zanzibar. Các học viên đã không ngần ngại khó khăn và học qua các buổi thực hành cách tạo nơi ở cho hải sâm để những con non có điều kiện phát triển tối ưu.
Mwanasha, đến từ đảo Uzi, là một bà mẹ của năm đứa con. Sau khi chồng mất, cô phụ thuộc vào nghề trồng rong biển để sinh tồn. Đối với cô, việc được đào tạo là vô giá, và giờ cô tin rằng việc trồng hải sâm có thể cung cấp một nguồn thu nhập khác cho khu vực.
Một người tham gia khóa đào tạo khác, Mwenaisha Makame, đã lưu ý tầm quan trọng của việc trồng hải sâm đối với tương lai: “Tôi đã học được nhiều điều quan trọng trong khóa học này và tôi thực sự muốn làm hỗn hợp trồng hải sâm và rong biển này để tăng thu nhập của mình . Tôi hy vọng rằng một ngày nào đó con gái và con trai tôi cũng sẽ hứng thú với việc tham gia”.
Trại giống biển Zanzibar được hỗ trợ tài chính bởi Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc. Thông qua chuyên môn kỹ thuật của FAO, trung tâm dự kiến sẽ thúc đẩy nền kinh tế xanh trên Zanzibar và có khả năng trên lục địa Tanzania, sản xuất nhiều loại sinh vật biển bao gồm cá sữa, hải sâm và cua bùn. Kế hoạch là có một trại giống chức năng có thể cung cấp hàng triệu hạt giống cho cả nông dân biển địa phương và khu vực để khuyến khích phát triển nuôi trồng thủy sản.
Một mô hình canh tác với nhiều lợi ích
Hợp tác chặt chẽ với Blue Ventures, một tổ chức phi chính phủ có nhiều kinh nghiệm trong việc thiết lập các trang trại hải sâm bền vững, FAO đang giúp cộng đồng đa dạng hóa các hoạt động trồng trọt và đánh bắt cá để duy trì thu nhập ổn định.
Timothy Klückow là một chuyên gia trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản Blue Ventures. Dẫn đầu khóa đào tạo thay mặt FAO, ông giải thích, hải sâm Farm Farming là một trong số ít mô hình nuôi trồng thủy sản tích cực mà tôi biết. Chỉ có người chiến thắng khi bạn giới thiệu lại những con vật này đến những khu vực bị đánh bắt quá mức.
Ngoài việc kiên cường hơn, với khả năng chịu đựng nước ấm cao hơn so với rong biển được nuôi ở đây, hải sâm là một kỹ sư hệ sinh thái quan trọng và các cá nhân được hưởng lợi từ việc này và thu nhập tăng từ việc bán động vật trưởng thành.
Có một thị trường mạnh mẽ cho hải sâm và có nhiều lợi ích cho khu vực địa phương: nó làm giảm sự phụ thuộc vào nghề cá ven biển đang suy giảm, cho phép các cộng đồng thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu và tăng giá trị cho tài nguyên sinh vật sẵn có tại địa phương. Tất cả điều này là chìa khóa để xây dựng nền kinh tế sinh học địa phương mạnh mẽ và giúp đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.