Trong 50 năm qua, chúng tôi đã chứng kiến sự tiến bộ mạnh mẽ chưa từng thấy trong các chỉ số phát triển con người, và hệ thống thị trường đã phục vụ chúng tôi rất tốt trên nhiều cấp độ. Nhưng những vết nứt sâu thẳm đang dần hiện ra. Tình trạng bất bình đẳng thu nhập ngày một tăng lên ở hầu hết các quốc gia với các tốc độ khác nhau. Đồng thời, chúng ta chứng kiến sự suy thoái môi trường kỷ lục, tốc độ các loài biến mất nhanh chưa từng thấy - khoảng 200 mỗi ngày – tình hình căng thẳng nghiêm trọng đối với hệ thống thực phẩm và nước, nạn phá rừng lớn và biến đổi khí hậu. Ngày nay, các thị trường đã không còn bền vững.
Chúng ta cần một mô hình kinh tế mới - một mô hình có lợi cho con người và hành tinh chúng ta.
Tháng trước, 200 CEO đã xác định lại mục đích của một tập đoàn: sẽ không còn ưu tiên cho các cổ đông nữa. Các công ty nên được hoạt động vì lợi ích của tất cả các bên – khách hàng, nhân viên, nhà cung cấp, cộng đồng và cổ đông. Đây cũng là ý tưởng mà nhiều cổ đông đã lý luận để củng cố nền tảng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 1971. Khi chúng ta đối mặt với một cuộc khủng hoảng môi trường chưa từng có, ý tưởng này càng được giữ vững hơn. Một cuộc khảo sát gần đây của các CEO cho thấy 90% tin rằng sự bền vững là điều quan trọng đối với thành công kinh doanh của công ty họ. Các nhà kinh tế học hành vi hiện nay tin rằng toàn bộ tiền đề của kinh tế học cổ điển - rằng mọi người sẽ luôn hành động vì lợi ích cá nhân của chính họ - là sai.
Đây là tin tức tốt. Trái tim và tâm trí đang thay đổi. Số lượng millennials (thế hệ Y – những người có độ tuổi trưởng thành rơi vào đầu thế kỷ 21) ngày càng tăng, đặc biệt là các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và phụ nữ đang kêu gọi một loại thị trường mới: thị trường bền vững, thị trường toàn diện, công bằng, xanh và có lợi nhuận, nơi các nguyên tắc bền vững thúc đẩy tăng trưởng, tạo ra giá trị lâu dài thông qua hội nhập và cân bằng vốn tự nhiên, xã hội, con người và tài chính.
Để nắm bắt được động lực này, Hoàng tử xứ Wales, với sự hỗ trợ của Diễn đàn kinh tế thế giới (World Economic Forum), đã thành lập một Hội đồng thị trường bền vững (Sustainable Markets Council). Hội đồng này sẽ tập hợp một liên minh độc nhất gồm các tập đoàn, chính phủ và các tổ chức tài chính đa phương để củng cố cam kết, hành động và lãnh đạo chiến lược cần thiết để chuyển đổi các cơ chế thị trường của chúng tôi để hoạt động chứ không phải chống lại sự bền vững.
Xây dựng thị trường bền vững đòi hỏi phải thay đổi trong ba lĩnh vực chính: thay đổi mô hình kinh doanh của công ty, hệ thống tài chính được định hướng và huy động và môi trường cho phép thúc đẩy quy định và khuyến khích hành động. Chúng tôi đã thấy được sự thay đổi. Ngày nay, các ước tính toàn cầu cho thấy thị trường thiết bị gia dụng bền vững, phản ánh nhu cầu của người tiêu dùng, là 546 tỷ đô la và con số này vẫn đang tăng lên. Một ví dụ khác, Tập đoàn tư vấn Boston ước tính 23 nghìn tỷ đô la tài sản được quản lý trên toàn thế giới nằm trong các quỹ tập trung vào các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị.
Tuy nhiên có những mặt nguy hiểm nhưng cũng có những cơ hội - nguy cơ của việc greenwashing (hành động làm cho mọi người tin rằng công ty của bạn đang vô cùng bảo vệ môi trường dù thực tế chưa chắc như vậy), nguy cơ của các chế độ khuyến khích và đánh thuế sai lệch, nguy cơ tạo ra các sáng kiến bền vững không có quy mô cũng như sức ảnh hưởng nặng.
Chúng tôi phải vượt ra khỏi trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp như là một tiện ích kinh doanh (và để công bằng hơn, một số lượng ngày càng tăng đang làm điều đó) để làm chủ đạo, chuyển đổi các doanh nghiệp để điều chỉnh chiến lược, cấu trúc và các hoạt động khác để đảm bảo giá trị gia tăng cho lợi nhuận tài chính lâu dài của các cổ đông. Việc thiếu các biện pháp phổ quát để xác định rõ ràng các mục tiêu và đánh giá tiến bộ là một thách thức rõ ràng. Các tiêu chuẩn toàn cầu, được hỗ trợ bởi các nhà quản lý, sẽ là người thay đổi trò chơi.
Chúng tôi cũng cần một hệ thống tài chính phù hợp với mục đích. Chúng ta phải giải quyết các hệ thống định giá thiếu sót trong thị trường vốn dẫn đến việc phân bổ vốn không ngừng cho các mục đích sử dụng ngắn hạn, không bền vững. Chúng tôi cần quy định tài chính và báo cáo tích hợp tính bền vững với các tiêu chuẩn toàn cầu và công bố bắt buộc.
Cuối cùng, chúng ta phải nhận ra rằng những gì chính phủ làm và không làm là rất quan trọng. Sự khích lệ có thể thu hút hoặc đẩy lùi đầu tư, thuế có thể ủng hộ hoặc ngăn chặn các lựa chọn năng lượng và thông tin, như trong nhãn thực phẩm hoặc sản phẩm, có thể giành lấy hoặc mất khách hàng. Chúng ta cần phải hướng đến chủ nghĩa tư bản cổ đông bền vững. Một bước đi đầu tiên đúng đắn là chấm dứt trợ cấp không đúng đắn trong nông ngư nghiệp và nhiên liệu hóa thạch.
Người tiêu dùng cũng có quyền, để thuyết phục các giám đốc và chính phủ suy nghĩ lại các chính sách và kiểm tra lại các điểm mấu chốt. Kiểm soát khoảng 60% GDP toàn cầu, người dân và người tiêu dùng có thể thay đổi thị trường. Chúng tôi thấy nó đã xảy ra rồi.
Thời điểm đã chín muồi. Nhưng chúng tôi sẽ chỉ nắm bắt nó nếu chúng tôi nhận ra sự lựa chọn mà chúng tôi phải đối mặt: tiếp tục đi trên con đường hiện tại của chúng tôi hoặc chuyển sang một hướng bền vững hơn. Sự lựa chọn này mang đến cơ hội to lớn. Để đặt con người và hành tinh vào trung tâm của việc tạo ra giá trị toàn cầu. Để tạo ra thị trường và công nghệ mới. Để khám phá sự đổi mới của moonshot và các giải pháp đột phá cho những thách thức khó khăn nhất của chúng tôi. Để phát triển các mô hình hợp tác mới mang lại kết quả nhanh chóng và bền vững hơn. Và để đảm bảo khát vọng của con người có thể được duy trì trong nhiều thiên niên kỷ tới. Chúng ta cần phải đưa ra lựa chọn đó ngay bây giờ.