Thuyết Z được tiến sĩ W. Ouchi đưa ra vào những năm 70 của thế kỉ trước, là kết quả của việc nghiên cứu phương thức quản lí trong các doanh nghiệp Nhật Bản, do đó thuyết Z còn có một tên khác là "Quản lí kiểu Nhật".
Vào thập niên 1980, thuyết Z được phổ biến khắp thế giới. Nếu như thuyết X có cách nhìn tiêu cực về người lao động thì thuyết Z lại chú trọng vào việc gia tăng sự trung thành của người lao động với công ty bằng cách tạo sự an tâm, mãn nguyện; tôn trọng người lao động cả trong và ngoài công việc.
So sánh tư tưởng quản lí của 2 thuyết
| Thuyết X |
Thuyết Z |
|
- Không thích làm việc và thường trốn tránh trách nhiệm.
- Không có tham vọng và sáng kiến.
- Chống lại sự thay đổi.
- Cần phải giám sát và kiểm tra chặt chẽ
- Cần phải đe dọa bằng hình phạt
- Chỉ có thể thúc đẩy họ bằng tiền và các khuyến khích vật chất khác. |
- Yêu thích làm việc và mong muốn tự chế ngự, tự quản lý bản thân
- Mong mỏi được phát huy sáng kiến.
- Thích thú trước những thách thức
- Muốn làm tốt công việc ngay cả khi không có hoặc có sự giám sát ít nhất.
- Dám chịu trách nhiệm trước mọi tình huống.
- Không chỉ có các khuyến khích vật chất mới mang lại sự thúc đẩy. Mong muốn tự thể hiện phẩm giá của mình. |
Người Nhật đã vận dụng được điều đó để đưa vào phương pháp quản lí của mình bên cạnh đó luôn cố gắng hướng đến sự hòa hợp; trong thuyết Z ta thấy sự hòa hợp của ba yếu tố đó là năng suất lao động, sự tin cậy và sự khôn khéo trong quan hệ giữa người với người.