SPC | Định nghĩa | Ý nghĩa

Kiểm soát quá trình bằng thống kê (SPC – Statistical Process Control) không còn mới đối với ngành công nghiệp. Năm 1924, William A. Shewart đã phát triển biểu đồ kiểm soát và đưa ra quan điểm rằng một quy trình cõ thể được kiểm soát bằng thống kê. Sau đó, ông đã xuất bản một cuốn sách có tiêu đề “Phương Pháp Thống Kê Từ Góc Độ Kiểm Soát Chất Lượng” (1939). Quy trình SPC đã được sử dụng rộng rãi trong Thế chiến II bởi quân đội trong các cơ sở sản xuất vũ khí và đạn dược. Yêu cầu về sản phẩm buộc họ phải tìm kiếm một cách tốt hơn và hiệu quả hơn để giám sát chất lượng sản phẩm mà không ảnh hưởng đến sự an toàn. Và SPC đáp ứng được việc đó. Việc sử dụng các kỹ thuật SPC ở Mỹ giảm dần sau chiến tranh. Sau đó, nó đã được chọn bởi các công ty sản xuất của Nhật Bản, nơi nó vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay. Vào những năm 1970, SPC bắt đầu được chấp nhận một lần nữa do ngành công nghiệp Mỹ cảm thấy áp lực từ các sản phẩm chất lượng cao được nhập khẩu từ Nhật Bản. Ngày nay, SPC là một công cụ chất lượng được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp.

SPC là phương pháp đo lường và kiểm soát chất lượng bằng cách giám sát quá trình sản xuất. Dữ liệu chất lượng được thu thập dưới dạng đo lường sản phẩm hoặc quá trình hoặc bài đọc từ các máy hoặc thiết bị khác nhau. Dữ liệu được thu thập và sử dụng để đánh giá, giám sát và kiểm soát một quy trình. SPC là một phương pháp hiệu quả để thúc đẩy cải tiến liên tục. Bằng cách theo dõi và kiểm soát một quá trình, nó có thể đảm bảo rằng nó hoạt động hết tiềm năng tối đa của nó. 

Các công ty sản xuất ngày nay đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng. Đồng thời chi phí nguyên liệu tiếp tục tăng. Đây là những yếu tố mà các công ty, phần lớn, không thể kiểm soát. Do đó, các công ty phải tập trung vào những gì họ có thể kiểm soát: quy trình của họ. Các công ty phải cố gắng cải tiến liên tục về chất lượng, hiệu quả và giảm chi phí. Nhiều công ty vẫn chỉ dựa vào kiểm tra sau khi sản xuất để phát hiện các vấn đề chất lượng. Quy trình SPC được triển khai để chuyển một công ty kiểm soát chất lượng dựa trên từ việc “phát hiện” sang việc “phòng ngừa”. Bằng cách theo dõi hiệu suất của một quy trình trong thời gian thực, nhà điều hành có thể phát hiện các xu hướng hoặc thay đổi trong quy trình trước khi chúng dẫn đến sản phẩm và phế liệu không phù hợp.

Trước khi thực hiện SPC hoặc bất kỳ hệ thống chất lượng mới nào, quy trình sản xuất cần được đánh giá để xác định các khu vực lãng phí chính. Một số ví dụ về lãng phí từ quá trình sản xuất là làm lại, phế liệu và thời gian kiểm tra quá mức. Sẽ có lợi nhất khi áp dụng các công cụ SPC cho các khu vực này trước tiên. Trong SPC, không phải tất cả các kích thước đều được giám sát do sự chậm trễ về chi phí, thời gian và sản xuất sẽ phát sinh. Trước khi triển khai SPC, các đặc điểm chính hoặc quan trọng của thiết kế hoặc quy trình phải được Nhóm chức năng chéo (CFT – Cross Function Team) xác định trong quá trình đánh giá in hoặc kiểm ra Thiết kế Phân tích lỗi cơ chế và ảnh hưởng của lỗi (DFMEA) . Dữ liệu sau đó sẽ được thu thập và theo dõi trên các đặc điểm chính hoặc quan trọng này.

Dữ liệu SPC được thu thập dưới dạng các phép đo kích thước/tính năng của sản phẩm hoặc quy trình đọc thiết bị. Dữ liệu sau đó được ghi lại và theo dõi trên các loại biểu đồ kiểm soát khác nhau, dựa trên loại dữ liệu được thu thập. Điều quan trọng là loại biểu đồ chính xác được sử dụng giá trị khuếch đại và thu được thông tin hữu ích. Dữ liệu có thể ở dạng dữ liệu biến liên tục hoặc dữ liệu thuộc tính. Dữ liệu cũng có thể được thu thập và ghi lại dưới dạng các giá trị riêng lẻ hoặc trung bình của một nhóm các bài đọc. 

Các điểm dữ liệu được ghi trên biểu đồ kiểm soát phải nằm giữa các giới hạn kiểm soát, miễn là chỉ có các nguyên nhân phổ biến và không có nguyên nhân đặc biệt nào được xác định. Các nguyên nhân phổ biến sẽ nằm giữa các giới hạn kiểm soát trong khi các nguyên nhân đặc biệt thường là ngoại lệ hoặc nằm ngoài giới hạn kiểm soát. Đối với một quá trình được coi là kiểm soát thống kê, không nên có nguyên nhân đặc biệt trong bất kỳ biểu đồ nào. Một quy trình trong kiểm soát sẽ không có nguyên nhân đặc biệt được xác định trong đó và dữ liệu phải nằm giữa các giới hạn kiểm soát. 

Khi theo dõi một quy trình thông qua các biểu đồ SPC, thanh tra viên sẽ xác minh rằng tất cả các điểm dữ liệu nằm trong giới hạn kiểm soát và theo dõi các xu hướng hoặc thay đổi đột ngột trong quy trình. Nếu bất kỳ nguyên nhân đặc biệt nào của biến thể được xác định, cần thực hiện hành động thích hợp để xác định nguyên nhân và thực hiện các hành động khắc phục để đưa quy trình trở về trạng thái kiểm soát thống kê.